Sữa mẹ phù hợp duy nhất với trẻ sơ sinh, cả về thành phần dinh dưỡng và các yếu tố hoạt tính sinh học phi dinh dưỡng giúp thúc đẩy sự sống còn và phát triển khỏe mạnh. Không giống như sữa công thức đã được tiêu chuẩn hóa một số thành phần nhất định, thành phần sữa mẹ rất linh động và thay đổi trong một lần cho con bú, hàng ngày, trong quá trình cho con bú và giữa các bà mẹ và quần thể.
Các ảnh hưởng đến sự khác biệt về thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ bao gồm các yếu tố về mẹ và môi trường. Các bạn hãy cùng LMS tìm hiểu xem thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ gồm có những gì nhé!
Thành phần gần đúng của sữa mẹ là 87% nước, 7% lactose, 4% chất béo và 1% protein.
1. Thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ: Protein
Thành phần protein trong sữa mẹ thay đổi trong những giai đoạn khác nhau. Nồng độ protein giảm trong sữa mẹ trong 4 đến 6 tuần đầu tiên, nghĩa là sữa non có hàm protein cao hơn sữa trưởng thành.
Sữa mẹ có hơn 400 loại protein khác nhau. Bản thân protein là một chất dinh dưỡng, nhưng cũng giúp hấp thụ các chất dinh dưỡng khác.
Nucleotides cũng được tìm thấy trong sữa mẹ. Chúng là các khối xây dựng nên DNA của chúng ta. Nucleotides là chất dinh dưỡng thiết yếu có điều kiện trong giai đoạn đầu của cuộc đời.
Với 0,9 gam/100 ml, các protein trong sữa mẹ rất cân bằng và dễ tiêu hóa. Điều này đáp ứng nhu cầu protein duy nhất của trẻ, đồng thời bảo vệ thận non nớt của trẻ khỏi tình trạng quá tải chất thải protein.
Sữa mẹ ít gây dị ứng hơn do thiếu beta-lactoglobulin, một loại protein gây hại cho trẻ không dung nạp sữa bò. Sữa mẹ cũng chứa các enzym, các yếu tố tăng trưởng và các globulin miễn dịch. Đây là những phân tử protein giúp tăng cường tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng, kích thích tăng trưởng và phát triển và chống lại nhiễm trùng.
Ngoài ra, sự phân hủy casein protein từ sữa mẹ trong ruột của em bé tạo ra một chất giống như opioid gọi là casomorphin có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi của em bé.
2. Thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ: Chất béo
Chất béo là một thành phần rất quan trọng của sữa mẹ. Chất béo là chất dinh dưỡng đa lượng thay đổi nhiều nhất trong sữa. Sữa Hindmilk, được định nghĩa là sữa cuối cùng của thức ăn, có thể chứa gấp 2-3 lần nồng độ chất béo so với sữa đầu – folk milk.
Sau 4-6 tuần sau khi sinh, sữa mẹ được coi là hoàn toàn trưởng thành – đại diện cho giai đoạn sản xuất sữa “tăng cường” để hỗ trợ nhu cầu dinh dưỡng và phát triển của trẻ sơ sinh đang phát triển nhanh chóng, do đó giai đoạn này sữa có hàm lượng chất béo cao hơn sữa non.
Chất béo có tác dụng cung cấp nguồn năng lượng lớn cho trẻ. Sữa mẹ chứa 4,2% chất béo (cao hơn sữa dê hoặc sữa bò) và có các axit béo không bão hòa đa chuỗi dài như axit docosahexaenoic, hoặc DHA, và axit arachidonic, hoặc ARA (cả hai đều không có trong sữa dê hoặc sữa bò). DHA và ARA là những thành phần quan trọng của hệ thần kinh và mắt và được các mô này hấp thụ tích cực, hỗ trợ sự phát triển của hệ thần kinh trung ương.
Có hơn 200 loại axit béo có trong sữa mẹ giúp mang lại hương thơm và vị ngon cho bé. Hơn nữa, mỗi chất béo có một chức năng riêng đối với sức khỏe và sự phát triển bình thường của trẻ.
3. Thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ: Carbohydrate
Thành phần carb (đường) trong sữa mẹ rất đa dạng. Đường chính của sữa mẹ là đường lactose disaccharide. Nồng độ của lactose trong sữa mẹ là ít thay đổi nhất trong số các chất dinh dưỡng đa lượng, nhưng nồng độ lactose trong sữa trưởng thành sẽ cao hơn sữa non.
Do sữa non được sản xuất với số lượng thấp trong vài ngày đầu sau sinh, rất giàu các thành phần miễn dịch như IgA tiết, lactoferrin, bạch cầu, cũng như các yếu tố phát triển như yếu tố tăng trưởng biểu bì, với chức năng chính là miễn dịch và dinh dưỡng hơn là dinh dưỡng.
Nồng độ lactose trong sữa mẹ cũng cao hơn sữa bò hoặc sữa dê.
Carbohydrate cung cấp năng lượng cho trẻ, đặc biệt cho não bộ phát triển. Ngoài ra, sữa mẹ còn đặc biệt ở chỗ nó có chứa oligosaccharides, có tác dụng ngăn chặn vi khuẩn bám vào bề mặt ruột và giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa.
4. Vitamin và các khoáng chất
Sữa mẹ cung cấp tiêu chuẩn thông thường về dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, nhiều vi chất dinh dưỡng khác nhau trong sữa mẹ tùy thuộc vào chế độ ăn uống của bà mẹ và dự trữ của cơ thể. Bao gồm vitamin A, B1, B2, B6, B12, D và iốt.
Chế độ ăn uống của bà mẹ không phải lúc nào cũng tối ưu, do đó, nên tiếp tục bổ sung nhiều loại vitamin trong thời kỳ cho con bú. Bất kể chế độ ăn uống của bà mẹ có đầy đủ đến đâu, Vitamin K có rất ít trong sữa mẹ và do đó, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo nên bổ sung loại vitamin này để tránh bệnh xuất huyết ở trẻ sơ sinh.
Vitamin D cũng xuất hiện với số lượng thấp trong sữa mẹ, đặc biệt là khi người mẹ ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Do đó, việc bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo hiện nay.
Sữa mẹ chứa tất cả các chất dinh dưỡng mà em bé cần để tăng trưởng và phát triển. Trẻ bú mẹ ít bị tiêu chảy, viêm phổi, nhiễm trùng tai, viêm màng não và nhiễm trùng tiết niệu. Nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính như béo phì, các bệnh tim mạch và các bệnh dị ứng khi trưởng thành cũng thấp hơn ở trẻ bú sữa mẹ. Những em bé này cũng có xu hướng đạt được trí thông minh cao hơn.
Sữa mẹ là một chất phức tạp, luôn thay đổi, luôn hấp dẫn, được thiết kế để cung cấp cho con bạn những gì bé cần. Nuôi con bằng sữa mẹ là một món quà tuyệt vời cho trẻ và cả chính người mẹ. Một số tổ chức y tế – bao gồm Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) – khuyến cáo nuôi con bằng sữa mẹ là lựa chọn tốt nhất cho trẻ sơ sinh.
Theo Phạm Nhi
Xem thêm:
Vì sao nên nuôi con bằng sữa mẹ?
Sữa mẹ là tốt nhất cho sự phát triển của trẻ
