Trong quá trình nuôi con, tất cả cha mẹ đều mong muốn rằng con mình sẽ phát triển khỏe mạnh và không mắc bệnh tật gì. Tuy nhiên, có thể do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan mà trẻ thiếu canxi còi xương sớm. Thiết nghĩ đây là vấn đề có rất nhiều mẹ quan tâm, đặc biệt là những người lần đầu làm mẹ nhưng có thể các mẹ chưa hiểu hết hoặc hiểu sai vấn đề này. Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để có thêm kiến thức khoa học nhé.
1. Thiếu canxi ở trẻ là gì?
Canxi là khoáng chất quan trọng trong việc xây dựng xương và răng. Canxi cũng cần thiết cho một số chức năng cơ bản trong cơ thể, chẳng hạn như hoạt động tim mạch, hệ thống thần kinh, mạch máu và não bộ.
Thiếu canxi xảy ra khi lượng canxi trong máu thấp hơn mức độ bình thường. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thiếu canxi thường không có dấu hiệu rõ ràng. Tuy nhiên, trẻ có lượng canxi thấp có thể bị ốm nặng, có nhiều vấn đề về xương và dây thần kinh nếu không được điều trị phù hợp.
2. Trẻ thiếu canxi có những biểu hiện gì?
Thiếu canxi ở trẻ thường không có biểu hiện rõ ràng, gây khó khăn cho việc chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên khi bệnh tiến triển, trẻ có thể gặp các dấu hiệu như:
- Cáu gắt.
- Thường xuyên bị ọc sữa, nôn trớ.
- Bồn chồn lo lắng, hốt hoảng, thường hay la hét quấy khóc.
- Bú ít.
- Trẻ hoạt động ít hơn hoặc chậm chạp hơn.
- Tình trạng co rút cơ xảy ra, nếu nặng hơn là co giật.
Ngoài ra, thiếu canxi cũng có thể dẫn tới một vài dấu hiệu và triệu chứng nặng hơn như:
- Suy dinh dưỡng.
- Còi xương.
- Khung xương biến dạng.
- Rối loạn thần kinh.
- Co giật các cơ.
- Rối loạn giấc ngủ.
3. Nguyên nhân gây thiếu canxi ở trẻ
- Chế độ ăn của trẻ thiếu canxi:
Nhu cầu canxi mỗi ngày như sau:
- 0 đến 6 tháng: 300mg/ngày.
- 7 đến 12 tháng: 400mg/ ngày.
- 12 đến 24 tháng: 500mg/ngày.
- 3 – 5 tuổi: 600mg/ngày
- 6 đến 9 tuổi: 700 mg/ngày.
- 10 đến 19 tuổi: 800-1000 mg/ngày.
Canxi có trong rất nhiều các loại sản phẩm, tuy nhiên canxi dễ hấp thu nhất chỉ đến từ sữa và chế phẩm sữa như phô mai, sữa chua. Sữa nói ở đây là thực phẩm lỏng, màu trắng vắt ra từ vú động vật, chứ không phải là làm từ các loại hạt. Thông thường trong 100ml sữa có khoảng 100mg Canxi, sữa mẹ giai đoạn trẻ 0-6 tháng thì lượng Canxi ít hơn tầm 50mg/100ml.
Ngoài ra nguồn thực phẩm cung cấp lượng Canxi dồi dào là tôm, cua, cá… với điều kiện ăn cả vỏ, cả xương. Đó là nguyên nhân không chỉ trẻ con mà cả người lớn, sữa và chế phẩm sữa là một thực phẩm không thể thiếu trong khẩu phần hàng ngày.
- Thiếu vitamin D: nhiều bố mẹ hiện nay chỉ bổ sung canxi mặc dù đã quá dư thừa, trong khi vitamin D được khuyến cáo bổ sung mỗi ngày thì lại … quên!. Vitamin D làm tăng hấp thu canxi và kích thích chuyển hóa canxi vào xương. Nếu cơ thể thiếu vitamin D, xương sẽ không thể hấp thụ canxi hiệu quả và vì thế canxi sẽ vẫn bị thải ra ngoài.
- Hormone: có một số loại hormone trong cơ thể có thể kiểm soát nồng độ canxi của cơ thể và khiến nồng độ canxi trong máu thấp.
- Ngoài ra những trẻ sinh non, sinh khó như thiếu oxy hoặc bị ngạt trong quá trình sinh, di chứng do ngộ độc thai nghén, đái tháo đường thai kỳ cũng có nguy cơ cao bị mắc tình trạng này.
4. Làm thế nào để chẩn đoán thiếu canxi ở trẻ?
Để chẩn đoán tình trạng thiếu canxi ở trẻ thường thông qua các triệu chứng và biểu hiện lâm sàng. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ canxi trong máu, hoặc chỉ định làm thí nghiệm kiểm tra mức chuyển hóa canxi, photpho, magie, vitamin D trong máu hoặc canxi trong nước tiểu. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm di truyền hoặc chụp X-quang để đánh giá tình trạng xương.
5. Cha mẹ có thể làm gì?
Riêng phần này, mình xin nhấn mạnh rằng, để khắc phục và cải thiện tình trạng thiếu canxi thì việc bổ sung canxi thông qua chế độ ăn uống chính là điều đơn giản nhất và hiệu quả mà bất cứ người mẹ nào cũng có thể làm được.
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ còn đang bú mẹ thì sữa là nguồn dinh dưỡng chính, bổ sung canxi hiệu quả. Cụ thể: trong 100ml sữa mẹ có 30-35 mg canxi. Vậy nếu 1 đứa trẻ 3 tháng tuổi bú mẹ trung bình 600-800ml sữa mẹ thì đã nhận được 180-250mg canxi. Trong khi nhu cầu canxi của trẻ 0-6 tháng là 200mg. Một trẻ trên 2 tuổi uống 500ml ngày kết hợp chế độ ăn nữa là đủ lượng canxi mỗi ngày theo khuyến cáo.
Trừ trường hợp đặc biệt thì phải do bác sĩ chỉ định. Việc bổ sung canxi cho trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh bằng dạng thuốc cần được xác định bởi bác sĩ chuyên khoa nhi và chuyên khoa dinh dưỡng. Cha mẹ không nên tự ý dùng các sản phẩm thuốc nhằm bổ sung canxi cho trẻ. Nếu bổ sung canxi dư thừa hoặc không đúng cách còn có nguy cơ gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho trẻ như táo bón, đau xương, vôi hóa thận.
Xem thêm:
CÁCH VỖ TRẺ ĐỂ ĐUỔI KHÍ SAU KHI BÚ MẸ
- Bổ sung vitamin D
– Liều theo tuổi: năm 2017, Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ khuyến cáo liều hàng ngày của vitamin D:
– Dưới 12 tháng tuổi: 400 đơn vị/ngày.
– Từ 12 tháng tuổi: 600 đơn vị/ngày.
– Phụ nữ có thai và đang cho bú: 800 đơn vị/ngày.
Một số sữa công thức chủ động bổ sung vitamin D nên mẹ cần cân lưu ý để tránh bổ sung thừa vitamin D cho bé.
Với trẻ bú mẹ hoàn toàn thì sao? Mẹ có thể bổ sung từ phơi nắng hoặc vitamin D dạng uống. Tuy nhiên phơi nắng hiện nay không khuyến cáo rộng rãi vì nguy cơ cao ung thư da liên quan tầng ozone (riêng vấn đề này mình xin chia sẻ ở những bài viết sau nhé). Mẹ chỉ cần khuyến khích cho trẻ tham gia các trò chơi vận động ngoài trời để cơ thể có một lượng vitamin D tự sản sinh và tăng cường hệ miễn dịch, trao đổi chất. Ngoài ra dinh dưỡng của mẹ cũng vô cùng quan trọng để đủ dinh dưỡng cần thiết cho trẻ mẹ nhé.
Thực phẩm giàu canxi: canxi từ thực phẩm luôn được khuyên là nguồn canxi an toàn và hấp thụ tốt nhất cho trẻ.
- Top 1 là sữa, sữa chua, phô mai…
- Tiếp đến là các loại tôm, cua, cá biển như cá hồi, cá mòi…
- Đậu phụ, các loại đậu trắng…
- Rau cải xoăn, bông cải xanh… tất cả các loại rau màu xanh sẫm.
- Ngũ cốc.
- Nước cam
- …..
Tóm lại, những triệu chứng của việc trẻ thiếu canxi thường không rõ ràng, các mẹ nên để ý kĩ để có thể phát hiện sớm tránh tình trạng diễn biến nặng hơn. Đối với trẻ sơ sinh thì mẹ chỉ cần cho bú sữa mẹ hoàn toàn là có thể cung cấp lượng canxi cần thiết cho bé, do vậy chế độ dinh dưỡng của mẹ cũng vô cùng quan trọng.
Còn đối với trẻ nhỏ thì chỉ cần có chế độ ăn uống cần bằng, lành mạnh và bổ sung thêm vitamin D mỗi ngày là đủ các nhóm chất dành cho bé. Cho bé vận động ngoài trời để tăng cường trao đổi chất giúp bé luôn khỏe mạnh. Tránh việc bổ sung canxi bằng đường uống thừa thãi vì chỉ gây tốn kém mà còn gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe của trẻ. Các mẹ nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn. Cuối cùng thì vẫn chúc các mẹ “bỉm” sữa sẽ trở thành những bà mẹ thông thái và khoa học trên hành trình nuôi dạy con.
Tài liệu tham khảo:
