Sữa mẹ vô cùng bổ dưỡng. Trên thực tế, nó cung cấp hầu hết các chất dinh dưỡng mà bé cần trong 6 tháng đầu đời. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất của các bà mẹ đang cho con bú về chế độ ăn uống và dinh dưỡng đó là:
Có những loại thực phẩm cần tránh nào?
Tin tốt là sữa mẹ của bạn sẽ là một nguồn dinh dưỡng tốt, bất kể bạn ăn gì.
Bạn không cần phải ăn một chế độ ăn đặc biệt để tạo đủ sữa cho con, nhưng cơ thể bạn cần nhiên liệu để tạo ra sữa mẹ. Mặc dù thành phần của sữa mẹ được cơ thể bạn điều chỉnh chặt chẽ, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng những gì bạn ăn có ảnh hưởng nhất định đến thành phần của sữa mẹ. Những gì bạn ăn khi cho con bú chính là chìa khóa dinh dưỡng của bé.
Dưới đây là những điều cần xem xét ăn trong thời kỳ cho con bú:
1. Cá chứa nhiều thủy ngân
Cá là một nguồn tuyệt vời của axit docosahexaenoic (DHA) và axit eicosapentaenoic (EPA) – hai loại axit béo omega-3 rất quan trọng cho sự phát triển trí não ở trẻ sơ sinh và ít tìm thấy trong các loại thực phẩm khác.
Tuy nhiên, một số loại cá và hải sản cũng có thể chứa nhiều thủy ngân, một kim loại có thể gây độc ở trẻ sơ sinh và trẻ em – những người nhạy cảm hơn với ngộ độc thủy ngân. Tiêu thụ lượng thủy ngân cao có thể ảnh hưởng vĩnh viễn đến hệ thần kinh trung ương của trẻ sơ sinh. Kết quả là, bé có thể bị chậm hoặc suy giảm trong nhận thức, kỹ năng vận động, phát triển lời nói và ngôn ngữ, thị giác-không gian của trẻ.
Vì vậy, nên tránh các loại cá chứa nhiều thủy ngân khi đang cho con bú. Ví dụ như: cá ngừ, cá thu, cá kiếm
Để đảm bảo cung cấp đủ lượng omega-3 đồng thời giảm nguy cơ ngộ độc thủy ngân, các bà mẹ cho con bú nên tránh các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao và thay vào đó tiêu thụ 225–340 gam hải sản có hàm lượng thủy ngân thấp mỗi tuần như: tôm, cua, mực…, hoặc là một số thực phẩm có giàu omega 3 khác như các loại hạt óc chó, hạnh nhân, hạt điều, quả bơ,…hoặc bổ sung trực tiếp viên uống bổ sung DHA trong khẩu phần ăn của mình.
2. Rượu
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), kiêng rượu là lựa chọn an toàn nhất trong thời kỳ cho con bú.
Lượng rượu mà con bạn có thể nhận được từ sữa mẹ phụ thuộc vào lượng rượu và thời điểm bạn uống. Nghiên cứu cho thấy lượng cồn trong sữa mẹ đạt đỉnh sau 30–60 phút sau lần uống cuối cùng của bạn.
Ngoài ra, rượu có thể tồn tại trong cơ thể 2-3 giờ, và bạn càng có nhiều rượu thì càng mất nhiều thời gian để đào thải khỏi cơ thể của bạn.
Do đó, CDC khuyến nghị nên hạn chế rượu, chỉ uống một ly tiêu chuẩn mỗi ngày và đợi ít nhất 2 giờ sau mới cho con bú. Một ly tiêu chuẩn tương đương với: 355 mL bia/125mL rượu vang/45mL rượu mạnh.
Uống nhiều rượu có thể làm giảm đến 20% lượng sữa mẹ.
Hơn nữa, uống quá nhiều rượu thường xuyên trong thời gian cho con bú có thể làm tăng nguy cơ bị gián đoạn giấc ngủ của trẻ, ảnh hưởng đến phát triển các kỹ năng vận động tâm lý và nhận thức sau này.
3. Caffeine
Không chỉ trà và cà phê mới chứa caffeine, mà còn có trong sô cô la và nhiều loại nước tăng lực và nước ngọt. Khi bạn sử dụng chúng với một liều lượng nhất định sẽ khiến trẻ sơ sinh gặp khó khăn trong việc phân hủy và loại bỏ caffeine, bé sẽ cảm thấy bồn chồn, thậm chí là khó ngủ, quấy khóc.
Theo CDC, các bà mẹ đang cho con bú được khuyến cáo không nên tiêu thụ quá 300mg caffeine mỗi ngày. Ví dụ như:
1 cốc cà phê hòa tan = 100mg caffeine
1 cốc trà = 75mg caffeine
1 lon coca = 40mg caffeine
4. Thực phẩm chế biến nhiều
Để đáp ứng nhu cầu chất dinh dưỡng tăng lên khi cho con bú, điều vô cùng quan trọng là bạn phải ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng. Vì thực phẩm chế biến nhiều thường chứa nhiều calo, chất béo không lành mạnh và đường bổ sung nhưng lại ít chất xơ, vitamin và khoáng chất, bạn nên hạn chế ăn chúng càng nhiều càng tốt.
Có nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng chế độ ăn uống của người mẹ khi cho con bú có thể ảnh hưởng đến chế độ ăn uống của con cô ấy sau này khi lớn lên. Cụ thể, các nghiên cứu trên động vật đã phát hiện ra rằng hương vị mà trẻ sơ sinh tiếp xúc qua sữa mẹ có thể ảnh hưởng đến sở thích ăn uống của chúng khi chúng lớn lên.
Một nghiên cứu đã quan sát thấy rằng những con chuột được sinh ra từ những con chuột mẹ có chế độ ăn nhiều đồ ăn vặt có khả năng thích thức ăn nhiều chất béo, nhiều đường hơn những con có mẹ có chế độ ăn cân bằng, lành mạnh.
Mặc dù cần có nhiều nghiên cứu hơn ở người, nhưng có một mối lo ngại rằng việc tiếp xúc thường xuyên với thực phẩm béo, đường khi còn nhỏ có thể dẫn đến thói quen ăn uống kém lành mạnh và béo phì khi trẻ lớn lên.
Những ý kiến khác
Khi hương vị của thức ăn và đồ uống kết thúc trong sữa mẹ của bạn, một số bà mẹ nhận thấy rằng các loại thực phẩm có mùi vị mạnh như hành, tỏi hoặc gia vị khiến con họ từ chối bú hoặc quấy khóc sau khi ăn.
Việc sử dụng các loại thảo mộc và gia vị như thìa là hoặc húng quế để nêm thức ăn được coi là an toàn trong thời kỳ cho con bú. Tuy nhiên, khi nói đến chất bổ sung và trà thảo mộc, có một số lo ngại về tính an toàn, vì thiếu nghiên cứu ở phụ nữ đang cho con bú.
Ngoài ra, vì các chất bổ sung thảo dược không được Cục An toàn vệ sinh thực phẩm quản lý, nên cũng có khả năng những chất bổ sung này bị nhiễm các kim loại nặng nguy hiểm tiềm ẩn.
Mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy tất cả các bà mẹ nên tránh các loại thực phẩm này, nhưng hay theo dõi những phản ứng của trẻ khi bú sau khi bạn ăn những thứ đó, và trao đổi ngay với Bác sỹ nhi khoa hoặc với chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn về một số loại thực phẩm hoặc gia vị trong chế độ ăn uống của bạn.
Theo BS Phạm Nhi
