Viêm khớp dạng thấp hiện nay là một căn bệnh khá phổ biến trong cộng đồng. Nó cản trở và gây ảnh hưởng xấu rất nhiều đối với bệnh nhân viêm khớp trong cuộc sống, sinh hoạt và làm việc. Ngoài đơn thuốc ra thì việc luyện tập và chế độ ăn uống cho người bị viêm khớp dạng thấp cũng ảnh hưởng một phần lớn với tình trạng bệnh. Hôm nay hãy cùng LMS – Giảm Béo Chuẩn Y Khoa tìm hiểu về bệnh viêm khớp dạng thấp và cách khắc phục nhé.
1. Viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis – RA) là gì?
Viêm khớp dạng thấp hay còn gọi là viêm đa khớp dạng thấp, là một bệnh lý mạn tính do rối loạn tự miễn trong cơ thể gây nên, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các mô trong chính cơ thể. Ngoài tấn công vào khớp gây tổn thương viêm khớp, người bị RA có thể bị ảnh hưởng đến các cơ quan như mắt, phổi, tim cũng như các khớp hoạt dịch.
Thông thường nhất là các khớp nhỏ ở bàn tay và bàn chân nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến đầu gối, khớp hông và khớp vai. Một số khớp có thể bị ảnh hưởng cùng một lúc, thường đối xứng (ở cả hai bên cơ thể), chẳng hạn như cả hai tay. RA làm cho khớp bị viêm và sưng lên dẫn đến phá hủy bề mặt khớp, gây đau và nhức dữ dội.
2. Lời khuyên và chế độ ăn uống cho người bị viêm khớp dạng thấp
Một chế độ ăn uống cân bằng và có một lối sống lành mạnh hoạt động thể chất thường xuyên, không hút thuốc, không uống quá nhiều rượu có thể có tác động rất tốt đến bệnh viêm khớp và sức khỏe của chúng ta nói chung.
Trên thực tế, không có chế độ ăn kiêng nào hoặc chất bổ sung nào có thể tuyệt đối chữa khỏi bệnh viêm khớp dạng thấp, nhưng một số loại thực phẩm và chế độ ăn góp phần giảm viêm thường có tác dụng tốt đối với người bệnh RA, tình trạng của họ bị ảnh hưởng bởi những gì họ ăn và hoạt động thể chất của họ.
Có nhiều loại viêm khớp và có sự khác biệt giữa mọi người, vì vậy có thể thực đơn này phù hợp với người này nhưng ngược lại lại không có ích cho người khác.
2.1. Người bị viêm khớp dạng thấp nên giữ cân nặng hợp lý
Đối với người bị bệnh lý khớp nói chung duy trì cân nặng hợp lý có ý nghĩa quan trọng. Béo phì và tăng cân có thể làm gia tăng gánh nặng đối với các khớp đang tổn thương. Nếu BMI của bạn đang ở mức thừa cân, béo phì, hãy cố gắng giảm cân bằng các ăn uống khoa học và vận động hợp lý.
Mối quan hệ quan trọng nhất giữa chế độ ăn uống và bệnh viêm khớp là cân nặng. Cân nặng quá mức có thể làm cho một số loại thuốc chuyên khoa không hiệu quả, có thể làm tăng triệu chứng của đau khớp và làm chậm quá trình hồi phục.
2.2. Chế độ ăn uống cho người bị viêm khớp dạng thấp
Hãy cùng xem thử trong chế độ ăn uống cho người bị viêm khớp dạng thấp, nên chọn và bổ sung những loại thực phẩm nào nhé.
Bổ sung dầu cá vào chế độ ăn uống cho người bị viêm khớp dạng thấp
Các loại cá như cá mòi, cá thu, cá trích, cá hồi và cá hồng có thịt sẫm màu hơn, giàu chất béo không bão hòa đa omega-3 . Ngoài các lợi ích về sức khỏe tim mạch, dầu cá đã được chứng minh là giúp làm giảm chứng viêm nói chung và có thể giúp giảm đau khớp và cứng khớp.
Bổ sung dầu cá liều cao đã được chứng minh là làm giảm các triệu chứng của RA, chẳng hạn như thời gian cứng khớp vào buổi sáng, số lượng khớp bị sưng và mềm và đau khớp. Các chất bổ sung dầu cá nên có 500-1000mg EPA và DHA (chất béo omega-3) mỗi viên nang. Hãy kiên nhẫn, vì có thể mất đến ba tháng để giảm triệu chứng. Cần trao đổi với bác sĩ của bạn trước khi sử dụng bất kỳ chất bổ sung mới nào.
Chế độ ăn Địa Trung Hải
Chế độ ăn kiêng này bao gồm thịt gia cầm, cá và thịt đỏ ít nạc, nhiều rau tươi, trái cây tươi, đậu Hà Lan,… Điều này có nghĩa là chất béo bão hòa được giảm bớt và thay thế bằng chất béo không bão hòa bao gồm cả omega-3. Nghiên cứu đã chỉ ra sự cải thiện các triệu chứng của những người bị RA khi tuân theo chế độ ăn kiêng này. Để áp dụng cách ăn này, hãy nhắm đến bốn phần rau trở lên và hai phần trái cây trở lên mỗi ngày.
Sử dụng nhiều hơn các loại dầu và sản phẩm giàu chất béo không bão hòa đơn – dầu ô liu và dầu hạt cải. Sử dụng nhiều chất béo không bão hòa đa và không bão hòa đơn omega-3 có thể giúp giảm viêm và giảm các triệu chứng. Ăn nhiều loại trái cây và rau quả nhiều màu sắc sẽ làm tăng lượng hợp chất được gọi là ‘chất chống oxy hóa’ có thể giúp giảm viêm và cải thiện các triệu chứng của RA.
Bổ sung thực phẩm giàu chất sắt
Mệt mỏi là một triệu chứng rất phổ biến của RA và có thể trở nên tồi tệ hơn do thiếu máu (sự thiếu hụt các tế bào hồng cầu vận chuyển oxy đi khắp cơ thể). Thiếu máu có thể xảy ra do sự hấp thu sắt bị suy giảm trong thời gian ‘bùng phát’.
Để giải quyết vấn đề này, hãy thường xuyên ăn các loại thực phẩm giàu chất sắt: thịt nạc đỏ, trứng, rau xanh, đậu Hà Lan, đậu. Cơ thể sẽ dễ dàng hấp thụ sắt hơn nếu bạn kết hợp với các loại thức ăn giàu vitamin C, vì vậy hãy ăn một phần trái cây hoặc rau quả trong bữa ăn của bạn. Bất chấp lời khuyên mà bạn có thể bắt gặp trên các phương tiện truyền thông hoặc một số trang web, không có bằng chứng khoa học nào để cắt bỏ thịt đỏ.
Bổ sung thực phẩm giàu canxi
Điều quan trọng là mọi người phải bổ sung đủ canxi trong chế độ ăn uống của mình để đảm bảo rằng xương của bạn luôn chắc và khỏe mạnh. Đây là một sự cân nhắc lớn hơn nữa khi bạn bị RA và sử dụng glucocorticoid như một phần của việc điều trị. Nó có thể khiến bạn có nguy cơ cao bị loãng xương. Các nguồn cung cấp canxi tốt bao gồm sữa ít béo, sữa chua, rau lá xanh, đồ uống từ đậu nành có bổ sung canxi, hạnh nhân…
Chế độ ăn kiêng loại trừ và không dung nạp thực phẩm
Chế độ ăn chay có thể giúp giảm các triệu chứng đối với một số người, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo rằng bạn vẫn nhận được đủ chất dinh dưỡng. Một số người tin rằng dị ứng/không dung nạp thực phẩm gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm trong RA, nhưng không có bằng chứng nào chứng minh cho lý thuyết này.
Tuy nhiên, một số ít người bị RA có thể không dung nạp thực sự với một hoặc nhiều loại thực phẩm. Thực phẩm vi phạm có thể được xác định thông qua chương trình loại trừ dưới sự giám sát của chuyên gia dinh dưỡng. Nhịn ăn là một cách cực đoan và tạm thời để kiểm soát cơn đau và viêm trong RA và không được khuyến khích.
Thuốc bổ sung ngoài chế độ ăn uống cho người bị viêm khớp dạng thấp
Do thiếu ánh sáng mặt trời, tình trạng thiếu nhẹ vitamin D khá phổ biến vào mùa đông. Có một số bằng chứng cho thấy viêm khớp tiến triển nhanh hơn ở những người không có đủ vitamin D, vì vậy bổ sung vitamin D có thể hữu ích trong những tháng mùa đông.
Không có bằng chứng khoa học hỗ trợ việc sử dụng vitamin chống oxy hóa hoặc chất bổ sung khoáng chất trong điều trị RA. Một chế độ ăn uống lành mạnh chứa tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Tuy nhiên, nếu chế độ ăn uống của bạn rất hạn chế hoặc cảm giác thèm ăn của bạn kém, thì một loại thực phẩm bổ sung đa vitamin/khoáng chất nói chung có thể cung cấp chất bổ sung nền tảng hữu ích. Trao đổi với bác sĩ của bạn trước khi dùng một chất bổ sung mới.
3. Kết luận
Thay đổi chế độ ăn uống của bạn có thể không có tác động lớn đến bệnh viêm khớp của bạn như các phương pháp điều trị y tế và bạn không nên dừng bất kì phương pháp điều trị nào. Điều quan trọng là duy trì cân nặng hợp lý và ăn uống lành mạnh kết hợp với tập thể dục thường xuyên sẽ giúp giảm mỡ trong cơ thể.
Giảm lượng chất béo bão hòa, ăn nhiều omega-3 và chất béo không bão hòa để có lợi cho tình trạng của khớp và tim của bạn. Thực hiện theo chế độ ăn kiêng kiểu Địa Trung Hải có thể cải thiện các triệu chứng của bạn. Bác sĩ sẽ là người cho bạn lời khuyên, lộ trình, đơn thuốc hợp lý nhất nên phải luôn tuân thủ và hợp tác. Trao đổi với bác sĩ nếu bạn muốn có bất kì sự thay đổi nào trong lộ trình.
Bác sĩ Nguyễn Thị Phi Yến
Xem thêm: Có nên uống trà giảm cân? Trà giảm cân có thực hiệu quả?
